مؤلفه‌ها و شاخص‌های بعد فردی خلاقیت و نوآوری نظامی

کشتکار, مهران; خوش نشان, محمود; حسنپور, حمید; کمالی دهقان, احمد; غریبی, احمدرضا; وکیلی, اکبر

مؤلفه‌ها و شاخص‌های بعد فردی خلاقیت و نوآوری نظامی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ استادیار مدیریت دانش دانشگاه عالی دفاع ملی

² دانشجوی دکترای مدیریت راهبردی نظامی دانشگاه عالی دفاع ملی.

چکیده

خلاقیت و نوآوری در پاسخگویی سازمان‌های نظامی به تغییرات ایجادشده در محیط‌های عملیاتی نقش بسیار مهمی را ایفا میکند و مطالعه تاریخ جنگ‌ها این موضوع را به‌خوبی به اثبات رسانده است. ازجمله ابعاد خلاقیت و نوآوری نظامی در نیروهای مسلح، بعد فردی است. هدف پژوهش حاضر، بررسی و شناسایی مؤلفه‌ها و شاخص‌های بُعد فردی خلاقیت و نوآوری کارکنان نیروهای مسلح است. بر این مبنا، سؤال اصلی عبارت است از اینکه مؤلفه‌ها و شاخص‌های بعد فردی خلاقیت و نوآوری نظامی کدام‌اند؟ جامعه آماری این پژوهش به‌صورت هدفمند تعداد ۴۷ نفر از بین فرماندهان، مدیران، صاحب‌نظران و پژوهشگران نیروهای مسلح برآورد و جامعه نمونه‌ منطبق بر جامعه‌ آماری و به‌صورت تمام شمار انتخاب‌شده است. نوع پژوهش، کاربردی؛ روش پژوهش، توصیفی (زمینه‌ای – موردی) و از نوع همبستگی و به‌طور مشخص مبتنی بر مدل‌سازی معادلات ساختاری است. در این پژوهش، در یک پرسشنامه مؤلفه‌ها و شاخص‌های بعد فردی خلاقیت و نوآوری نظامی با طیف پنج‌گزینه‌ای تهیه و روایی صوری و محتوایی و نیز پایایی آن‌ها با استفاده از آلفای کرونباخ و تحلیل عاملی، مورد تأیید قرار گرفت. یافته‌ها با سطح اطمینان 95 درصد نشان داد؛ «ویژگیهای فردی» با ضریب معناداری مسیر برابر 281/10، «ویژگیهای ارزشی» با ضریب معناداری مسیر برابر 966/10، «سبک تفکر» با ضریب معناداری مسیر برابر 469/9، «دانش و مهارت» با ضریب معناداری مسیر برابر 276/7 به‌عنوان مؤلفه‌ها و شاخص‌های بعد فردی خلاقیت و نوآوری نظامی مطرح است.

کلیدواژه‌ها

20.1001.1.30605865.1402.1.1.2.3

عنوان مقاله [English]

Components and indicators of the individual dimension of creativity and military innovation

نویسندگان [English]

Mehran Kashtkar ¹
Mahmoud Khoshnash ²
Hamid Hasanpour ²
Ahmad Kamali Dehghan ²
Ahmadreza Gharibi ²
Akbar Vakili ²

¹ Assistant Professor of Knowledge Management at National Defense University

² Doctoral student of strategic military management of National Defense University.

چکیده [English]

Creativity and innovation play a very important role in the response of military organizations to changes in the operational environment, and study of the history of wars proves this well.One of the dimensions of military creativity and innovation in the Armed Forces is the individual dimension.The purpose of this study is to investigate and identify the components and indicators of the individual dimension of creativity and innovation of the Armed Forces personnel.Accordingly, the main question is what are the components and characteristics of the individual dimension of military creativity and innovation?The statistical population of this study was purposefully estimated of 47 commanders, managers, experts and researchers of the Armed Forces and the sample population was selected according to the statistical population and in full.Type of research, applied; The research method is descriptive (contextual-case) and correlational and specifically based on structural equation modeling.In this study, in a questionnaire, the components and indicators of the individual dimension of military creativity and innovation with a range of five options of formal and content preparation and validity, as well as their reliability using Cronbach's alpha and factor analysis, were confirmed.The findings showed a 95% confidence level; "Individual characteristics" with a significant coefficient of the path equal to 10.281, "Value characteristics" with a significant coefficient of the path equal to 10.966, "Thinking style" with a significant coefficient of the path equal to 9.469, "Knowledge and skills" with a coefficient of significance Significance of the path equal to 7.276 is considered as components and indicators of the individual dimension of military creativity and innovation.

کلیدواژه‌ها [English]

Individual dimension
components
indicators
creativity and military innovation

مراجع

فرمایشات مقام معظم رهبری(مدظله‌العالی)، قابل‌دسترس در تارنمای ‏khamenei.ir‎‏
آقامحمدی، داود و حسنوند، علیاکبر (1395)، شاخصهای نوآوری و خلاقیت در چابک‌سازی در سازمانهای نظامی، فصلنامه مطالعات ‏دفاعی ‏استراتژیک، سال هفدهم، شماره 65.‏
آقامحمدی، داود و دهقان، نبی‌الله (1391)، استفاده از عوامل کلیدی موفقیت مدیریت دانش در تدوین اهداف راهبردی پیاده‌سازی مدیریت ‏دانش (موردمطالعه: یک سازمان نظامی)، اولین همایش ملی تجربه نگاری، تجربه کاوی و مدیریت دانش در سازمان، دانشگاه امام ‏حسین(ع).‏
احمدی، سید علی‌اکبر و درویش، حسن (1387)، کارآفرینی، همدان: انتشارات فراگیر هگمتانه، چاپ دوم.‏
احمدی مقیم، عباس (1396)، مدیریت رفتار سازمانی، تهران: انتشارات دانشگاه پیام نور، چاپ چهارم.‏
باوندی ثانی، سید محمد، ملک‌زاده، غلامرضا و پویا، علیرضا (1397)، بررسی‏‎ ‎اثر‎ ‎هوش ‎معنوی‎ ‎بر‎ ‎عملکرد‎ ‎شغلی ‎کارکنان ‏بانک‎ ‎با‎ ‎نقش‎ ‎واسط‎ ‎نوآوری‎ ‎فردی (موردمطالعه:‏‎ ‎بانک‎ ‎مهر ‎اقتصاد‎ ‎استان‎ ‎خراسان‎ ‎رضوی)، مجلة‎ ‎علوم‎ ‎اجتماعی ‎دانشکدة ‏ادبیات‎ ‎و‎ ‎علوم‎ ‎انسانی‎ ‎دانشگاه‎ ‎فردوسی‎ ‎مشهد، سال پانزدهم، شماره 2.‏
خیرگو، حسین و شکری، حبیب‌الله (1393)، اصول دفاع ولایی بنیان مرصوص در جنگ، ارائه‌شده در نخستین همایش ‏فرماندهی مطلوب ‏از ‏منظر مقام معظم رهبری (مدظله‌العالی)، تهران، نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران.‏
دهقان، نبی اله، فتحی، صمد و هوشیار، اکبر (1391)، ارائه‏‎ ‎مدل‎ ‎خلاقیت‎ ‎و‎ ‎نوآوری‎ ‎در‎ ‎دانشگاههای‎ ‎افسری‎ ‎ارتش‎ ‎جمهوری ‏اسلامی‎ ‎ایران‎ ‎بر ‏اساس ‎فرمایشات‎ ‎مقام‎ ‎معظم‎ ‎رهبری‎ ‎حضرت‎ ‎امام‎ ‎خامنهای (مدظله‌العالی)، مدیریت نظامی، سال دوازدهم، شماره ‏‏48.‏

رجایی‌پور، سعید، چوپانی، حیدر، زارع خلیلی، مجتبی، غلام‌زاده، حجت و کاظم‌پور، مریم (1392)، نقش سرمایه اجتماعی در گرایش به نوآوری کارکنان در شرکت سهامی بیمه معلم، فرآیند مدیریت و توسعه، دوره 26، شماره 1 (پیاپی 83)، ‏بهار.
رضایی، نادر، پیوسته، اکبر و فرضعلی‌زاده، اکبر (1396)، بررسی نقش مدیریت دانش در ارتقاء خلاقیت و نوآوری کارکنان در سازمان‌‏های ‏نظامی (مطالعه‏‎ ‎موردی‎ ‎در‎ ‎یگان‌های‎ ‎نظامی‎ ‎نزاجا‎ ‎مستقر‎ ‎در‎ ‎شهر‎ ‎مراغه)، ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی، دوره هفتم، شماره ‏‏1. ‏
رضاییان، علی (1391)، مدیریت رفتارهای سیاسی در سازمان (مدیریت رفتار سازمانی پیشرفته)، انتشارات سازمان سمت، تهران.‏
زارعی،‎ ‎عظیم،‎ ‎مقدم،‎ ‎علیرضا،‎ ‎مهماننوازان،‎ ‎سهیلا و شهریاری،‎ ‎مهری (1395)، بررسی‏‎ ‎نقش‎ ‎هوش ‏سازمانی‎ ‎و ‎یادگیری‎ ‎سازمانی‎ ‎در‎ ‎تبیین‎ ‎رابطه‎ ‎بین‎ ‎مدیریت‎ ‎دانش‎ ‎و‎ ‎نوآوری‎ ‎سازمانی،‎ ‎ابتکار‎ ‎و خلاقیت‎ ‎در ‏علوم‎ ‎انسانی،‎ ‎دوره‎ ‎پنجم، ‎شماره 4.‏
سرچهانی، زهرا‎ ‎و‎ ‎جهانی، جعفر (1390)، رهیافتی نو در مدیریت آموزشی، بررسی تأثیر عوامل فردی بر خلاقیت مدیران مدارس ‏متوسطه ‏نواحی چهارگانه شهر شیراز، دوره دوم، شماره 1.‏
شهلایی،‎ ‎جواد (1395)،‏‎ ‎رابطه‎ ‎نگرش‎ ‎به‎ ‎مدیریت‎ ‎دانش‎ ‎و‎ ‎خلاقیت‎ ‎در‎ ‎مدیران‎ ‎و‎ ‎کارکنان‎ ‎فدراسیون والیبال ‏جمهوری ‎اسلامی‎ ‎ایران،‎ ‎ابتکار‎ ‎و‎ ‎خلاقیت‎ ‎در ‎علوم‎ ‎انسانی،‎ ‎دوره‎ ‎پنجم،‎ ‎شماره 4.‏
یادگیری، راهبردهای آموزش در علوم پزشکیصادقی، منصور، صادقی، علیرضا، نیکوکار، غلامحسین و نادری خورشیدی، علیرضا (1390)، تحلیل‎ ‎مدل‎ ‎عوامل ‎سازمانی، ‏فردی‎ ‎و گروهی‎ ‎مؤثر‎ ‎بر توسعه‎ ‎نوآوری‎ ‎در‎ ‎سازمانهای‎ ‎تحقیقاتی‎ ‎و‎ ‎فنآور، پژوهش‎ ‎و‎ ‎توسعه‎ ‎فناوری،‎ ‎سال ‎سوم‎ ‎،‎ ‎شماره 5.‏
صادقی مالمیری، منصور (1396)، خلاقیت، رویکرد سیستمی، فرد، گروه، سازمان، تهران، انتشارات‎ ‎دانشگاه امام حسین (ع).‏ آقایی، جلیل (1394)، خلاقیت، رمز بقای سازمان‌های نوین، ماهنامه علمی آموزشی تدبیر، سال چهاردهم، ‏ شماره 142
صمدآقایی، جلیل (1395)، مدیریت خلاقیت و نوآوری در سازمان، مجله تدبیر، سال پانزدهم، شماره 150.‏
عسگری، محمد (1391)، آموزش مهارتهای تفکر انتقادی: رویکردی بین‌رشته‌ای، مطالعات میان‌رشته‌ای در علوم انسانی، دوره ‏چهارم، ‏شماره 2.‏
فلاح‎ ‎شمس،‎ ‎میر فیض،‎ ‎بوداقی‎ ‎خواجه‎ ‎نوبر،‎ ‎حسین‎ ‎و‎ ‎دلنواز،‎ ‎اصغر (1391)، بررسی‏‎ ‎رابطه‎ ‎بین هوش ‏سازمانی‎ ‎و ‎خلاقیت‎ ‎کارکنان‎ ‎در‎ ‎دانشگاه‎ ‎آزاد‎ ‎اسلامی‎ ‎واحد‎ ‎تهران‎ ‎مرکزی،‎ ‎مجله فراسوی‎ ‎مدیریت،‎ ‎شماره 6.‏
گروه مطالعاتی دانشجویان دکتری (1400)، الگوی راهبردی مدیریت خلاقیت و نوآوری نظامی با تأکید بر جنگ آینده، تهران، دانشگاه دفاع ملی.
مقیمی، سید محمد و میرمیران، سید جلیل (1394)، خلاقیت و نوآوری (فردی، گروهی و سازمانی)، تهران: انتشارات ‏گهر.‏
مهدوی نصر، سیروس (1394)، رابطه هوش معنوی و خلاقیت کارکنان ستاد فرماندهی انتظامی استان لرستان، پایان‌نامه کارشناسی ارشد مدیریت آموزشی.
میرحسینی موسوی، ساناز (1394)، گستره کارآفرینی نوین، قم: انتشارات گلپوش.
نادری، علی‌رضا (1391)، بررسی عوامل مؤثر بر خلاقیت و نوآوری در ارتش جمهوری اسلامی ایران و ارائه الگویی ‏مناسب با تأکید ‏بر ‏رهنمودها و اوامر مقام معظم رهبری و فرمانده معظم کل قوا حضرت آیت‌الله‌العظمی امام ‏خامنه‌ای (مدظله‌العالی)، رساله ‏دکتری، ‏تهران، داعا.‏
نصرت پناه، سیاوش، نادری خورشیدی، علیرضا، فرجی، مرتضی و کاشانیان، کریم (1393)،‏‎ ‎طراحی و تبیین الگوی راهبردی نظام فرماندهی ‏ترابری و تحرک جادهای در سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، فصلنامه راهبرد دفاعی، دوره دوازدهم، شماره 2.

ب. منابع انگلیسی

Ganter, A. & Hecker, A. (2013), Configurational paths to organizational ‎innovation: ‎qualitative comparative analyses of antecedents and contingencies, Journal ‎of Business ‎Research, No of Pages 8, pp: 1-8.‎
Ong, A. D. Edwards, L.M., & Bergemen, C.S. (2006). Hope as a source of resilience in later ‎ Journal of Personality and Individual Differences, 41: 1263-1273.‎
Wilson, T. D. (2008), "The nonsense of knowledge management", ‎Information Research, 8(1), ‎paper no. 144‎‏.‏