مربیگری عملکرد، ابزاری راهبردی برای مدیریت کارکنان فرا شایسته دولت

منصورنیا, کاوه; علامه, سیدمحسن; حسینی, سیدحسن

مربیگری عملکرد، ابزاری راهبردی برای مدیریت کارکنان فرا شایسته دولت

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ گروه مدیریت دولتی، دانشکده مدیریت و اقتصاد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران

² استاد گروه حکمرانی، دانشکده حکمرانی، دانشگاه تهران، تهران، ایران (نویسندۀ مسئول مقاله) E-mail: SM.Allameh@ut.ac.ir

³ دانشیار و عضو هیئت علمی گروه مدیریت، دانشگاه افسری امام علی(ع)، تهران، ایران.

چکیده

این پژوهش یک مدل مربی‌گری عملکرد را طراحی و ارزیابی کرده که مخصوص مدیریت کارکنان فراشایسته در بخش دولتی، با تمرکز بر صنعت برق ایران است. این تحقیق با روش ترکیبی انجام شد. در بخش کیفی، با استفاده از نظریه داده‌بنیاد و مصاحبه‌های نیمه‌ساختاریافته با ۱۶ مدیر خبره و تحلیل داده‌ها با نرم‌افزار MaxQDA، تعداد ۱۳۱ مؤلفه و ۱۸ سازه شناسایی شد که در قالب شش دسته مفهومی سازمان‌دهی گردید. روایی و پایایی نتایج با شاخص‌های CVR و CVI و ضرایب پایایی تأیید شد. در بخش کمی، داده‌ها از ۳۸۴ کارمند به روش نمونه‌گیری خوشه‌ای جمع‌آوری و مدل با روش معادلات ساختاری در SmartPLS بررسی شد. یافته‌ها نشان داد چارچوبی چندلایه وجود دارد که شرایط علّی فردی، سازمانی و محیطی با واسطه‌گری محدودیت‌های سیاسی، قانونی و سازمانی و با تأثیرگذاری عواملی مانند سبک رهبری، جو سازمانی و محیط مربی‌گری، بر شایستگی‌های فردی و سازمانی اثر می‌گذارند. این شایستگی‌ها محرک برنامه‌های راهبردی مانند توسعه سازمانی، مدیریت استعداد، یادگیری مستمر و مدیریت عملکرد هستند که به بهبود نتایج در سطح تیم، سازمان و فرد منجر می‌شوند. مدل پیشنهادی شایستگی‌ها و شرایط جدیدی را معرفی می‌کند که برای مربی‌گری مؤثر کارکنان فراشایسته ضروری است و بر ضرورت رفع محدودیت‌های داخلی و خارجی برای ایجاد محیط مناسب تأکید دارد. گرچه این مدل در صنعت برق بخش دولتی توسعه یافته، اما قابلیت انطباق در صنایع دیگر را نیز دارد و راهکارهای داده‌محور برای افزایش بهره‌وری، مشارکت کارکنان و یادگیری سازمانی ارائه می‌دهد. این پژوهش با پر کردن خلأ مدل‌های مربی‌گری برای کارکنان فراشایسته، چارچوبی علمی و قابل گسترش ارائه می‌دهد که هم‌راستایی توانمندی کارکنان با اهداف سازمانی را تقویت کرده و به بهبود پایدار عملکرد کمک می‌کند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Performance Coaching; A Strategic Tool for Managing Overqualified Employees in Public Sector

نویسندگان [English]

Kaveh Mansournia ¹
Sayyed Mohsen Allameh ²
seyed hasan hosseini ³

¹ Department of Public Administration, Faculty of Management and Economics, Science & Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran

² Department of Governance, Faculty of Governance, Tehran University, Tehran, Iran

³ Associate Professor, Department of Management, Imam Ali University, Tehran, Iran.

چکیده [English]

This study develops and validates a performance coaching model tailored to managing overqualified employees in the public sector, with a focus on Iran’s electricity industry. Employing a mixed-methods design, the qualitative phase used grounded theory and semi-structured interviews with 16 management experts, analyzed via MaxQDA, yielding 131 components and 18 constructs organized into six conceptual categories. Validity and reliability were ensured using Content Validity Ratio, Content Validity Index, and reliability coefficients. The quantitative phase surveyed 384 employees via cluster sampling, with model validation conducted using Structural Equation Modeling in SmartPLS. Findings reveal a multi-layered framework in which individual, organizational, and environmental causal conditions—mediated by political, legal, and organizational constraints—interact with contextual factors such as leadership style, organizational climate, and coaching environment to shape individual and organizational competencies. These competencies drive strategic initiatives including organizational development, talent management, continuous learning, and performance management, leading to improved outcomes at team, organizational, and individual levels. The model introduces novel competencies and contextual conditions critical for effective coaching of overqualified employees and highlights the need to address both internal and external constraints to create an enabling environment. While developed in the public electricity sector, the model offers adaptable, data-driven strategies for enhancing productivity, employee engagement, and organizational learning across industries. This research contributes to human resource development literature by filling a gap in coaching models for overqualified employees, offering a rigorous, scalable framework that aligns employee capabilities with organizational

کلیدواژه‌ها [English]