عباس نفر؛ اسماعیل قنبری گرجی؛ سیدمحمد طاهری اطاقسرا
دوره 2، شماره 1 ، فروردین 1403
چکیده
در سالهای اخیر، اطلاعات و دانش بهعنوان مهمترین دارایی، جایگزین سرمایه و انرژی شدهاند؛ از سوی دیگر با تغییر ساختارهای نوین راهبردهای سازمانی و تأکید آنها بر برنامهریزی براساس کارآیی منابع، ...
بیشتر
در سالهای اخیر، اطلاعات و دانش بهعنوان مهمترین دارایی، جایگزین سرمایه و انرژی شدهاند؛ از سوی دیگر با تغییر ساختارهای نوین راهبردهای سازمانی و تأکید آنها بر برنامهریزی براساس کارآیی منابع، دانش بهعنوان یکی از پایههای مهم برنامهریزی راهبردی، مفهوم و معنا پیدا کرده است و برخورداری از دانش و مدیریت دانش، به موقعیتی استوار برای ادامه حیـات سـازمانهـای پویـا و نوآور تبدیلشده است. مدیریت دانش، به مجموعه فرایندهایی گفته میشود که درنتیجه آنها دانش، تولید، کسب، نگهداری و استفاده میشود و هدف آن، بهرهبرداری از داراییهای فکری برای افزایش بهرهوری، ایجاد ارزشهای جدید و بالا بردن رقابتپذیری است، از طرفی با توجه به اینکه سازمانهای مأموریتمحور، دارای تعداد کثیری از کارکنان حرفهای و تخصصی هستند که به فعالیتهای دانشمدار اشتغال دارند و اعضای این سازمانها عمدتاً درگیر فعالیتهای سیاستگذاری و اجرای مصوبات ابلاغی هستند، پیچیدگی تصمیمگیری در این سازمانها بالاست. به همین دلیل این نوع از سازمانها، نیازمند اکتساب مستمر دانش از محیط داخل و خارج هستند تا توانایی پاسخگویی، نوآوری و سازگاری کارآمدتر با شرایط را داشته باشند. یکی از دغدغههای مهم سازمانها در حوزه مدیریت دانش، چگونگی پیادهسازی و اجرای درست آن است و برای اجرای موفق مدیریت دانش، تدوین و تهیه الگوی مدیریت دانش با توجه به شرایط بومی و فرهنگی متناسب با سازمانهای مأموریتمحور، امری اجتنابناپذیر است. هدف از این پژوهش ارائه الگوی فرایندهای اصلی مدیریت دانش است. پژوهش کنونی، پژوهشی کاربردی با رویکرد آمیخته (کمی و کیفی) است. اجرای پژوهش در سه مرحله یا گام اصلی انجام شد: در گام نخست با تنظیم اهداف پژوهش و با استفاده از کلیدواژهها به جستوجو و یافتن منابع مرتبط در ادبیات موضوع پرداخته شد. سپس با روشهای فراترکیب و تحلیل محتوا، منابع اصلی شناسایی و انتخاب شد. در گام دوم با بررسی ادبیات پژوهش به مفهومشناسی و استخراج ابعاد و مؤلفههای مدیریت دانش همت گماشته شد. در گام سوم نیز با توزیع پرسشنامه و بهوسیله روش دلفی، اولویتبندی شاخصها انجام و الگوی اولیه، تکمیل شد و پس از آن با اعتبارسنجی الگو توسط خبرگان، الگوی نهایی ارائه شد. در روند اجرای پژوهش از 2 پرسشنامه استفاده شد. پرسشنامه اول برای اولویتبندی و مناسب بودن معیارها (غربالگری) بود که در اختیار 18 نفر از خبرگان جهاد خودکفایی نیروی دریایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی قرار گرفت. پرسشنامه دوم برای اعتبارسنجی الگوی عملیاتی پیشنهادی استفاده شد. نمونه آماری پژوهش در این مرحله شامل 15 نفر از خبرگان و استادان و خبرگان جهاد خودکفایی نیروی دریایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی بودند که درنهایت به ارزیابی الگو از ابعاد مختلف پرداختند.