فصلنامه نگرش مدیریت راهبردی

شناسایی میدان اثرگذاری بخش‌ها و سنجش تأثیر تغییرات تکنولوژی بر اشتغال در ایران با استفاده از الگوی ترکیبی داده- ستانده و اقتصادسنجی

محدثه سلیمانی؛ علی اصغر بانوئی؛ اسفندیار جهانگرد؛ تیمور محمدی

دوره 2، شماره 1 ، فروردین 1403، صفحه 9-51

چکیده

ازجمله عوامل مهمی که می‌تواند بر اشتغال تأثیرگذار باشد، میزان تغییرات فناوری در بخش‌های اولویت‌دار اقتصاد است. در طول زمان، نوآوری و تغییرات فناوری در فضاهای جغرافیایی بسیاری، گسترش یافته، اما یکی ... بیشتر ازجمله عوامل مهمی که می‌تواند بر اشتغال تأثیرگذار باشد، میزان تغییرات فناوری در بخش‌های اولویت‌دار اقتصاد است. در طول زمان، نوآوری و تغییرات فناوری در فضاهای جغرافیایی بسیاری، گسترش یافته، اما یکی از انتقادات عمده به الگوهای داده- ستانده، عدم توانایی این الگو در سنجش اثرات تغییرات تکنولوژی، ناشی از نوآوری‌های جدید بوده است. در این مقاله، ابتدا نشان می‌دهیم که چگونه به‌کارگیری روش میدان اثرگذاری، می‌تواند برای اندازه‌گیری اثرات تغییرات فناوری استفاده شود و سپس تأثیر تغییرات فناوری بخش‌های اولویت‌دار بر اشتغال بخش‌ها در ایران با استفاده از روش ترکیبی داده- ستانده و اقتصادسنجی بررسی می‌شود. پرسش اصلی این است: تغییرات فناوری در کدام یک از بخش‌های اولویت‌دار براساس روش میدان اثرگذاری در دوره 1395-1365، بیشترین تأثیر را بر اشتغال دارد؟ هدف این مقاله، استفاده از یک روش است که بتواند میزان اهمیت بخش‌های مختلف را با استفاده از الگوی ترکیبی داده- ستانده + اقتصادسنجی بسنجد. برای این منظور، از جداول متعارف داده- ستانده ایران برای دوره زمانی 1365 تا 1395 به قیمت ثابت سال 1390 و داده‌های اشتغال بخشی مرکز آمار ایران استفاده شده است. همچنین الگوی تقاضای نیروی کار با روش اثرات ثابت و در قالب داده‌های تابلویی الگوسازی شده است. یافته‌های مقاله حاکی از آن است که با روش میدان اثرگذاری، بخش‌های اولویت‌دار شامل بخش‌های صنعت و ساختمان هستند و تغییرات فناوری بخش معدن، کمترین اثرگذاری را بر سایر بخش‌ها دارد. همچنین تغییرات فناوری بخش صنعت و حمل‌ونقل، انبارداری و ارتباطات به‌ترتیب بیشترین اثرگذاری را بر اشتغال ایران دارند.

روابط انسانی در منظومه فکری شهید سلیمانی (بازنمایی الگوی مدیریتی داده بنیاد)

بهنوش جووری

دوره 2، شماره 1 ، فروردین 1403، صفحه 52-81

چکیده

شناسایی الگوی راهبری شهید سلیمانی و از همه مهمتر نظام فکری حاکم بر شکل‌گیری چنین الگویی می‌تواند به‌عنوان نسخه‌ای شفابخش در بهبود مدیریت روابط انسانی سازمان‌ها قلمداد شود. پژوهش کنونی به دنبال یافتن ... بیشتر شناسایی الگوی راهبری شهید سلیمانی و از همه مهمتر نظام فکری حاکم بر شکل‌گیری چنین الگویی می‌تواند به‌عنوان نسخه‌ای شفابخش در بهبود مدیریت روابط انسانی سازمان‌ها قلمداد شود. پژوهش کنونی به دنبال یافتن پاسخی برای این پرسش اساسی است که چه نوع نگرشی در مبانی فکری شهید سلیمانی حاکم بوده است که باعث شده سبک مدیریت روابط انسانی ایشان، مکتبی و ارزش‌زا تلقی شود. روش پژوهش، ماهیتی توصیفی- تحلیلی دارد. بدین منظور شناسایی نظام ارزشی حاکم بر اندیشه شهید سلیمانی در حوزه اصول و فنون مدیریت روابط انسانی به روش داده‌بنیاد و از طریق شناسه‌گذاری‌های باز، انتخابی و محوری، در بازه زمانی 1402 انجام شد. منبع اصلی گردآوری داده‌ها، پایگاه شهید حاج قاسم سلیمانی بود، چراکه شامل آلبومی جامع از آثار معتبر در مورد ایشان است. مطابق با یافته‌های حاصل از شناسه‌گذاری انجام‌شده، چهل‌وسه شناسه محوری و شش شناسه انتخابی در قالب شرایط علّی، شرایط زمینه‌ای، شرایط مداخله تسهیل‌گر، شرایط مداخله‌گر محدودکننده، پدیده‌محوری و پیامدها به‌دست آمد. پس از طراحی الگوی پارادایمی تحقیق و تأیید روایی و پایایی آن توسط خبرگان آگاه، روایت نظری این پژوهش بدین شرح جلوه‌گر شد: «مبانی ارزشی حاکم بر اندیشه شهید سلیمانی در حوزه روابط انسانی به صورت دایره‌ای به مرکزیت رهبری با سبک پدرانه و شعاعی بی‌کران به طول انسانیت و انسان‌دوستی این رهبر بوده است و اعضای این دایره همان انسان‌هایی هستند که از منظر شهید سلیمانی، حکم اعضای خانواده را دارند».

عوامل کلیدی راهبرد دریایی ایران در شمال اقیانوس هند

علیرضا محمدی؛ حسین رضایی

دوره 2، شماره 1 ، فروردین 1403، صفحه 82-121

چکیده

گستردگی مرزهای دریایی جمهوری اسلامی ایران باعث افزایش عمق راهبردی کشور گردیده است. راهبرد دریایی مناسب در شرایط کنونی در اولویت‌های نظام قرار دارد .در ‌پژوهش حاضر ‌تلاش گردیده است ‌تا ‌با استفاده ... بیشتر گستردگی مرزهای دریایی جمهوری اسلامی ایران باعث افزایش عمق راهبردی کشور گردیده است. راهبرد دریایی مناسب در شرایط کنونی در اولویت‌های نظام قرار دارد .در ‌پژوهش حاضر ‌تلاش گردیده است ‌تا ‌با استفاده از ‌روش تحقیق توصیفی-تحلیلی و ‌به‌صورت کاربردی ‌پس ‌از ‌انجام ‌مطالعات ‌نظری ‌و کتابخانه‌ای و ‌بررسی راهبردهای دریایی بازیگران کلیدی منطقه حوزه‌ی شمال اقیانوس هند، عوامل مؤثر ‌راهبرد‌ دریایی‌ جمهوری‌ اسلامی ‌ایران شناسایی و‌ در‌ ادامه‌ پس از‌ مشاوره ‌با‌ تعداد هشت نفر از خبرگان منتخب و‌ مرتبط‌ با ‌موضوع‌ و اخذ نظر، پرسشنامه‌ای‌ در ‌قالب‌ ده سؤال، طراحی و تدوین ‌گردید،‌روایی پرسشنامه از طریق خبرگان و پایایی آن با محاسبه آلفایکرونباخ حاصل گردید. پرسشنامه تحقیق در ‌بین ‌نمونه آماری که تعداد 58 نفر از مدیران ارشد نیروی‌دریایی به‌صورت هدفمند انتخاب ‌گردیده‌ بودند، توزیع ‌و‌ پس ‌از‌ جمع‌آوری و اخذ ‌نظر آنان، با استفاده از روش معادلات ساختاری و با نرم‌افزار پی ال اس (PLS) اقدام به تجزیه‌وتحلیل داده‌ها و نهایتاً نسبت به جمع‌بندی‌ و‌ ارزیابی ‌سؤالات تحقیق‌ پرداخته‌شده است.‌برابر ‌نتیجه‌ این تحقیق، ‌مؤثرترین عوامل کلیدی راهبرد‌ دریایی ‌جمهوری اسلامی ‌ایران در‌ منطقه دریایی شمال اقیانوس هند‌‌، برحسب اولویت‌ میانگین‌ و‌ وزن ‌آن‌ها ‌در قالب پنج عامل به ترتیب افزایش قدرت بازدارندگی، تأمین امنیت خطوط مواصلاتی دریایی، بهینه‌سازی و به‌روزرسانی تجهیزات نظامی، نمایش قدرت و تعامل با بازیگران و نیروهای منطقهای تعیین گردید.

تنظیم و طراحی مدل برنامه‌ریزی راهبردی سازمانی بر اساس قابلیت‌ها و ظرفیت‌ها

مهدی محمدی؛ امراله نژندی منش؛ فریدون معمار

دوره 2، شماره 1 ، فروردین 1403، صفحه 122-152

چکیده

فرآیند برنامه‌‌ریزی استراتژیک و محصول آن، به عنوان یک برنامه مدون در هر حوزه ای بسترساز رشد، تنظیم کننده فعالیتها و حتی تنظیم کننده ضوابط و روابط می‌‌باشد. هدف پژوهش حاضر، طراحی و ارائه الگوی برنامه‌‌ریزی ... بیشتر فرآیند برنامه‌‌ریزی استراتژیک و محصول آن، به عنوان یک برنامه مدون در هر حوزه ای بسترساز رشد، تنظیم کننده فعالیتها و حتی تنظیم کننده ضوابط و روابط می‌‌باشد. هدف پژوهش حاضر، طراحی و ارائه الگوی برنامه‌‌ریزی استراتژیک سازمان بر مبنای قابلیت‌‌ها و ظرفیت‌‌ها در شرکت قند اصفهان است. روش پژوهش از نظر نتیجه و فایده کاربردی، از نظر هدف، اکتشافی و از نظر نوع داده ها کیفی و کمی است و افق زمانی نیز تحقیق از نوع تحقیقات مقطعی می باشد است. جامعه آماری تحقیق شامل کلیه مدیران (به تعداد 34 نفر) و کارشناسان ارشد(به تعداد 12 نفر) شرکت قند اصفهان می‌‌باشد. روش نمونه گیری غیرتصادفی هدفمند، 20 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار تحقیق پرسشنامه محقق ساخته باز جهت شناسایی نقاط قوت و ضعف داخلی و فرصت ها و تهدیدهای خارجی می‌‌باشد. روایی پرسشنامه‌‌ها، محتوایی است که توسط خبرگان تایید شد. داده‌‌ها توسط نرم افزار اکسل مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته‌‌های پژوهش نشان داد که شرکت در زمینه عوامل داخلی ضعف دارد، در زمینه عوامل خارجی با تهدید مواجه است، همچنین موقعیت شرکت در ماتریس ارزیابی عوامل داخلی خارجی در خانه شماره 5 تعیین شد لذا استراتژی حفظ و نگهداری یا ثبات برای شرکت توصیه شد در نهایت براساس نمره جذابیت در ماتریس QSPM هر یک از استراتژی‌‌ها به صورت زیر اولویت‌‌بندی گردید:1-توسعه کشت چغندر قند(منطقه ای و فرامنطقه ای)، 2- رسوخ در بازار و 3- توسعه سیستم‌های مدیریتی

ارائه الگوی فرایند های اصلی مدیریت دانش: رویکردی نوین و بومی در سازمان‌های مأموریت‌محور

عباس نفر؛ اسماعیل قنبری گرجی؛ سیدمحمد طاهری اطاقسرا

دوره 2، شماره 1 ، فروردین 1403

چکیده

در سال‌های اخیر، اطلاعات و دانش به‌عنوان مهم‌ترین دارایی، جایگزین سرمایه و انرژی شده‌اند؛ از سوی دیگر با تغییر ساختارهای نوین راهبرد‌های سازمانی و تأکید آنها بر برنامه‌ریزی براساس کارآیی منابع، ... بیشتر در سال‌های اخیر، اطلاعات و دانش به‌عنوان مهم‌ترین دارایی، جایگزین سرمایه و انرژی شده‌اند؛ از سوی دیگر با تغییر ساختارهای نوین راهبرد‌های سازمانی و تأکید آنها بر برنامه‌ریزی براساس کارآیی منابع، دانش به‌عنوان یکی از پایه‌های مهم برنامه‌ریزی راهبردی، مفهوم و معنا پیدا کرده ‌است و برخورداری از دانش و مدیریت دانش، به موقعیتی استوار برای ادامه حیـات سـازمان‌هـای پویـا و نوآور تبدیل‌شده است. مدیریت دانش، به مجموعه فرایندهایی گفته می‌شود که درنتیجه آنها دانش، تولید، کسب، نگهداری و استفاده می‌شود و هدف آن، بهره‌برداری از دارایی‌های فکری برای افزایش بهره‌وری، ایجاد ارزش‌های جدید و بالا بردن رقابت‌پذیری است، از طرفی با توجه به اینکه سازمان‌های مأموریت‌محور، دارای تعداد کثیری از کارکنان حرفه‌ای و تخصصی هستند که به فعالیت‌های دانش‌مدار اشتغال دارند و اعضای این سازمان‌ها عمدتاً درگیر فعالیت‌های سیاست‌گذاری و اجرای مصوبات ابلاغی هستند، پیچیدگی تصمیم‌گیری در این سازمان‌ها بالاست. به همین دلیل این نوع از سازمان‌ها، نیازمند اکتساب مستمر دانش از محیط داخل و خارج هستند تا توانایی پاسخگویی، نوآوری و سازگاری کارآمدتر با شرایط را داشته باشند. یکی از دغدغه‌های مهم سازمان‌ها در حوزه مدیریت دانش، چگونگی پیاده‌سازی و اجرای درست آن است و برای اجرای موفق مدیریت دانش، تدوین و تهیه الگوی مدیریت دانش با توجه به شرایط بومی و فرهنگی متناسب با سازمان‌های مأموریت‌محور، امری اجتناب‌ناپذیر است. هدف از این پژوهش ارائه الگوی فرایندهای اصلی مدیریت دانش است. پژوهش کنونی، پژوهشی کاربردی با رویکرد آمیخته (کمی و کیفی) است. اجرای پژوهش در سه مرحله یا گام اصلی انجام شد: در گام نخست با تنظیم اهداف پژوهش و با استفاده از کلیدواژه‌ها به جست‌وجو و یافتن منابع مرتبط در ادبیات موضوع پرداخته شد. سپس با روش‌های فراترکیب و تحلیل محتوا، منابع اصلی شناسایی و انتخاب شد. در گام دوم با بررسی ادبیات پژوهش به مفهوم‌شناسی و استخراج ابعاد و مؤلفه‌های مدیریت دانش همت گماشته شد. در گام سوم نیز با توزیع پرسش‌نامه و به‌وسیله روش دلفی، اولویت‌بندی شاخص‌ها انجام و الگوی اولیه، تکمیل شد و پس از آن با اعتبارسنجی الگو توسط خبرگان، الگوی نهایی ارائه شد. در روند اجرای پژوهش از 2 پرسش‌نامه استفاده ‌شد. پرسش‌نامه اول برای اولویت‌بندی و مناسب بودن معیارها (غربالگری) بود که در اختیار 18 نفر از خبرگان جهاد خودکفایی نیروی دریایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی قرار گرفت. پرسش‌نامه دوم برای اعتبارسنجی الگوی عملیاتی پیشنهادی استفاده شد. نمونه آماری پژوهش در این مرحله شامل 15 نفر از خبرگان و استادان و خبرگان جهاد خودکفایی نیروی دریایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی بودند که درنهایت به ارزیابی الگو از ابعاد مختلف پرداختند.

مشاهده مقاله

فصلنامه نگرش مدیریت راهبردی

مقالات آماده انتشار

شماره جاری

دوره 2 (1403)

دوره 1 (1402)

دوره و شماره: دوره 2، شماره 1 - شماره پیاپی 5، فروردین 1403

شناسایی میدان اثرگذاری بخش‌ها و سنجش تأثیر تغییرات تکنولوژی بر اشتغال در ایران با استفاده از الگوی ترکیبی داده- ستانده و اقتصادسنجی

چکیده

روابط انسانی در منظومه فکری شهید سلیمانی (بازنمایی الگوی مدیریتی داده بنیاد)

چکیده

عوامل کلیدی راهبرد دریایی ایران در شمال اقیانوس هند

چکیده

تنظیم و طراحی مدل برنامه‌ریزی راهبردی سازمانی بر اساس قابلیت‌ها و ظرفیت‌ها

چکیده

ارائه الگوی فرایند های اصلی مدیریت دانش: رویکردی نوین و بومی در سازمان‌های مأموریت‌محور

چکیده